« زیرکی آن است که کسی بتواند خود را از دامها و مهلکه‌ها و « موار خطرناکی که پیش می‌‌آیند » ، با تیزفکری و ظرافت هوش نجات بدهد.
زرنگی آن است که کسی از حماقت و ضعف و زودباوری و خوش قلبی دیگران برای رسیدن به اغراض شخصی خود ، سوء استفاده کند.
این است که در اشعار حافظ ، رند ، زیرکست (مرغ زیرک) ولی
آخوند و شیخ و فقیه و قاضی و محتسب ، زرنگند.
ولی حافظ ، زیرکی را با زرنگی مشتبه می‌‌سازد. از این رو سفارش می‌‌کند که زیرکی را از شیخ و عسس و مفتی و قاضی بیاموزید.
شیخ و فقیه و صوفی و آخوند و قاضی ، سرمشق زرنگی هستند ، نه سرمشق زیرکی.
از اینرو نیز هست که ایرانیها به سفارش حافظ رفتار کرده اند و همه به جای زیرک شدن ، زرنگ شده اند.
کسیکه در جامعه پر از اختناق اسلامی می‌‌خواهد خوش بزید و در درونش آزاد بیندیشد ، باید زیرک باشد.
در زرنگ شدن ، صداقت که ایده‌آل رندی بود ، از دست میرود.
همه بجای رند شدن ، آخوندهای بی عمامه شده اند . در جامعه ایرانی ، کسی غیر از ملا نیست. »
منبع:
منوچهر جمالی، تجربیات گمشده ، انتشاراتِ کورمالی، لندن، ۹ فوریه ۱۹۹۲ . برگِ ۱۲۲ از این کتاب را ببینید، برگرفته از وبگاهِ فرهنگشهر، بخشِ کتابها.
نوشته‌هایِ مرتبط:
- « تنها ملّایِ خنده آور » [- ملّا نصرالدین ؟]
- « تجربه‌های دیو آسا »
- ایرانیان؛ مردمانی که «آرزوهایشان به بردگی کشیده شده‌است»
- سه اصل ارزشمند اندیشه
- « جهنمی را هم که خدا ساخته، می‌‌توان تبدیل به بهشت کرد »
- دستور Go (h) to در برنامه نویسی کامپیوتری Basic و گرفتاری های ایرانیان با اسلام عزیز !
- « با خرافات اندیشیدن »
- مسخ سازی‌هایِ علمی، مدرن، منطقی و روحانی .. ! (۰) – طرح مسئله
- « متفکر و ملتِ مستقل »
- « خود را به مسائل مالیدن » [!]
- درباره کورمالی
کورمالی 